Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

To be indolent

  • 1 dēsidiōsus

        dēsidiōsus adj. with sup.    [desidia], slothful, indolent, lazy, idle: Qui nolet fieri desidiosus, amet, O.— Causing idleness, making lazy: inlecebrae cupiditatum: desidiosissimum otium.
    * * *
    desidiosa -um, desidiosior -or -us, desidiosissimus -a -um ADJ
    idle, indolent, lazy; slothful; causing idleness, making lazy (L+S)

    Latin-English dictionary > dēsidiōsus

  • 2 frigidum

    frīgĭdus, a, um, adj. [frigeo], cold, cool, chill, chilling (opp. calidus; syn.: gelidus, algidus, glacialis; corresp. in most of its senses to the Gr. psuchros).
    I.
    Lit.:

    calida et frigida, et amara et dulcia,

    Cic. Rep. 3, 8 fin.:

    fons luce diurnā Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 849:

    fons,

    id. ib. 6, 873; 879; cf.:

    frigidior umor,

    id. 6, 840; 844:

    nec ullum hoc frigidius flumen attigi,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    ut nec frigidior Thracam ambiat Hebrus,

    Hor. Ep. 1, 16, 13:

    loca frigidissima,

    Caes. B. G. 4, 1 fin.:

    rura,

    Hor. Ep. 1, 15, 9:

    Praeneste,

    id. C. 3, 4, 22:

    Tempe,

    Verg. G. 2, 469:

    aquilo,

    id. ib. 2, 404:

    aura,

    Ov. Am. 2, 16, 36; cf.:

    manet sub Jove frigido Venator,

    Hor. C. 1, 1, 25:

    umbra noctis,

    Verg. E. 8, 14:

    caelum est hieme frigidum et gelidum,

    cold and frosty, Plin. Ep. 5, 6, 4:

    frigidus aëra vesper Temperat,

    Verg. G. 3, 336:

    frigidus latet anguis in herba,

    id. E. 3, 93:

    anguis,

    id. ib. 8, 71 (cf. psuchron ophin, Theogn. 602;

    Theocr. 15, 58): pellis duraque,

    Lucr. 6, 1194:

    febris,

    an ague, Plin. 26, 11, 71, § 289; so,

    quartana,

    Hor. S. 2, 3, 290:

    fomenta,

    id. Ep. 1, 3, 26.— Poet.:

    ille frigidas Noctes non sine multis Insomnis lacrimis agit,

    i. e. without a bedfellow, lonely, Hor. C. 3, 7, 6:

    frigidus annus,

    winter, Verg. A. 6, 311; Tib. 4, 8, 4 Huschke (al. amnis).—Prov.: aquam frigidam suffundere, to pour cold water over for to slander, Plaut. Cist. 1, 1, 37; v. suffundo.—
    2.
    As subst.
    a.
    frīgĭdum, i, n., the cold: obaequalitas ferventis ac frigidi, Apul. Dog. Plat. 1, p. 11, 24.— Plur.:

    frigida (opp. calida),

    Ov. M. 1, 19.—
    b.
    frī-gĭda, ae, f. (sc. aqua), cold water (like calida or calda, ae, warm water):

    frigida lavare lubenter,

    Plaut. Most. 1, 3, 1:

    frigidam bibere,

    Cels. 1, 5:

    frigidam aegro dare,

    Suet. Claud. 40:

    frigidā lavari,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    noxia ut frigidam febri,

    Quint. 5, 11, 31.—
    c.
    In a contracted form: FRIDVM, i, n.: DA FRIDVM PVSILLVM, i. e. a little ice-water, Inscr. Pompej. in Mus. Borbon. IV. p. 5 (cf.:

    solve nives,

    Mart. 5, 64).—
    B.
    In partic., cold, chilled, of a dead person, or one stiffened with fright (for the latter cf.:

    est et frigida multa, comes formidinis aura,

    Lucr. 3, 290; poet.):

    illa (Eurydice) Stygiā nabat jam frigida cymbā,

    Verg. G. 4, 506; Ov. M. 7, 136; also,

    transf.: Eurydicen vox ipsa et frigida lingua, Ah, miseram Eurydicen! anima fugiente vocabat,

    Verg. G. 4, 525:

    membra nati,

    Ov. M. 14, 743:

    mors,

    Verg. A. 4, 385; Val. Fl. 5, 26; cf.:

    pausa vitaï,

    Lucr. 3, 930:

    stricto Aesonides stans frigidus ense,

    stiffened with fright, Val. Fl. 7, 530:

    miles nec frigidus aspicit hostem,

    i. e. fearless, Sil. 9, 49; cf.:

    formidine turpi Frigida corda tremunt,

    id. 2, 339:

    frigida mens criminibus,

    Juv. 1, 166:

    mihi frigidus horror Membra quatit,

    Verg. A. 3, 29.
    II.
    Trop.
    A.
    Without ardor or encrgy, cold, frigid, indifferent, inactive, remiss, indolent, feeble:

    nimis lentus in dicendo et paene frigidus,

    Cic. Brut. 48, 178:

    accusatoribus frigidissimis utitur,

    lukewarm, indolent, id. Q. Fr. 3, 3, 3:

    non frigida virgo,

    i. e. glowing with love, Ov. Am. 2, 1, 5; cf.:

    frigidus aevo Laomedontiades,

    Juv. 6, 325: (equus) Frigidus in Venerem senior, Verg. [p. 782] G. 3, 97:

    (Empedocles) ardentem Frigidus Aetnam Insiluit,

    in cold blood, Hor. A. P. 465:

    in re frigidissima cales, in ferventissima friges,

    Auct. Her. 4, 15, 21:

    frigidae litterae,

    cold, frigid, Cic. Fam. 10, 16, 1:

    solacia,

    Ov. P. 4, 2, 45; cf.

    cura,

    Lucr. 4, 1060 (with which cf.:

    curarum frigus,

    Ov. P. 3, 9, 25):

    frigida bello Dextera,

    feeble, Verg. A. 11, 338:

    ensis,

    inactive, idle, Luc. 5, 245; 7, 502:

    (apes) Contemnuntque favos et frigida tecta relinquunt,

    i. e. not animated by labor, Verg. G. 4, 104 (cf. opp. fervet opus, id. ib. 169).—
    B.
    Without force or point, flat, insipid, dull, trivial, frigid, vain (syn.: jejunus, inanis;

    opp. salsus, facetus, esp. in post-Aug. prose): cave in ista tam frigida, tam jejuna calumnia delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61; cf.:

    haec aut frigida sunt, aut tum salsa, cum aliud est exspectatum,

    id. de Or. 2, 64, 260:

    (sententias) dicere leves, frigidas ineptas,

    Quint. 8, 5, 30:

    verba frigidiora vitare,

    Cic. de Or. 2, 63, 256; cf. id. Or. 26, 89:

    frigidi et arcessiti joci,

    Suet. Claud. 21; cf. Quint. 9, 3, 69:

    illud frigidum et inane,

    id. 10, 2, 17:

    illud apud Euripidem frigidum sane, quod, etc.,

    id. 5, 10, 31:

    frigida et puerilis affectatio,

    id. 4, 1, 77:

    frigida et inanis affectatio,

    id. 7, 3, 74:

    genus acuminis in reprehendendis verbis, nonnumquam frigidum, interdum etiam facetum,

    Cic. Brut. 67, 236:

    in salibus aliquando frigidus,

    Quint. 12, 10, 12:

    dies frigidis rebus absumere,

    Plin. Ep. 1, 9, 3:

    negotia,

    id. ib. 9, 2, 1; cf.:

    omnia ista frigida et inania videntur,

    id. ib. 4, 17, 4; Sen. de Ira, 2, 11.— With a subject-clause:

    leve ac frigidum sit his addere, quo propinquos amicosque pacto tractaverit,

    Suet. Calig. 26.—
    * C.
    With active meaning, causing cold or fright, frightening:

    frigidus a rostris manat per compita rumor,

    Hor. S. 2, 6, 50.—Hence, adv.: frīgĭde (only acc. to II. and very rare; not in Cic.).
    1.
    Inactively, slowly, feebly: quae cupiunt, tamen ita frigide agunt, ut nolle existimentur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3.—
    2.
    Flatly, trivially, insipidly, frigidly:

    verbis inepte et frigide uti,

    Gell. 13, 24, 7;

    so with inaniter,

    id. 7, 3, 43;

    with exigue, opp. graviter,

    id. 19, 3, 1; cf.

    also: quae sunt dicta frigidius,

    Quint. 6, 3, 4:

    transire in diversa subsellia, parum verecundum est... Et si aliquando concitate itur, numquam non frigide reditur,

    i. e. in a silly, ridiculous manner, id. 11, 3, 133:

    tum ille infantem suam frigidissime reportavit,

    id. 6, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > frigidum

  • 3 frigidus

    frīgĭdus, a, um, adj. [frigeo], cold, cool, chill, chilling (opp. calidus; syn.: gelidus, algidus, glacialis; corresp. in most of its senses to the Gr. psuchros).
    I.
    Lit.:

    calida et frigida, et amara et dulcia,

    Cic. Rep. 3, 8 fin.:

    fons luce diurnā Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 849:

    fons,

    id. ib. 6, 873; 879; cf.:

    frigidior umor,

    id. 6, 840; 844:

    nec ullum hoc frigidius flumen attigi,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    ut nec frigidior Thracam ambiat Hebrus,

    Hor. Ep. 1, 16, 13:

    loca frigidissima,

    Caes. B. G. 4, 1 fin.:

    rura,

    Hor. Ep. 1, 15, 9:

    Praeneste,

    id. C. 3, 4, 22:

    Tempe,

    Verg. G. 2, 469:

    aquilo,

    id. ib. 2, 404:

    aura,

    Ov. Am. 2, 16, 36; cf.:

    manet sub Jove frigido Venator,

    Hor. C. 1, 1, 25:

    umbra noctis,

    Verg. E. 8, 14:

    caelum est hieme frigidum et gelidum,

    cold and frosty, Plin. Ep. 5, 6, 4:

    frigidus aëra vesper Temperat,

    Verg. G. 3, 336:

    frigidus latet anguis in herba,

    id. E. 3, 93:

    anguis,

    id. ib. 8, 71 (cf. psuchron ophin, Theogn. 602;

    Theocr. 15, 58): pellis duraque,

    Lucr. 6, 1194:

    febris,

    an ague, Plin. 26, 11, 71, § 289; so,

    quartana,

    Hor. S. 2, 3, 290:

    fomenta,

    id. Ep. 1, 3, 26.— Poet.:

    ille frigidas Noctes non sine multis Insomnis lacrimis agit,

    i. e. without a bedfellow, lonely, Hor. C. 3, 7, 6:

    frigidus annus,

    winter, Verg. A. 6, 311; Tib. 4, 8, 4 Huschke (al. amnis).—Prov.: aquam frigidam suffundere, to pour cold water over for to slander, Plaut. Cist. 1, 1, 37; v. suffundo.—
    2.
    As subst.
    a.
    frīgĭdum, i, n., the cold: obaequalitas ferventis ac frigidi, Apul. Dog. Plat. 1, p. 11, 24.— Plur.:

    frigida (opp. calida),

    Ov. M. 1, 19.—
    b.
    frī-gĭda, ae, f. (sc. aqua), cold water (like calida or calda, ae, warm water):

    frigida lavare lubenter,

    Plaut. Most. 1, 3, 1:

    frigidam bibere,

    Cels. 1, 5:

    frigidam aegro dare,

    Suet. Claud. 40:

    frigidā lavari,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    noxia ut frigidam febri,

    Quint. 5, 11, 31.—
    c.
    In a contracted form: FRIDVM, i, n.: DA FRIDVM PVSILLVM, i. e. a little ice-water, Inscr. Pompej. in Mus. Borbon. IV. p. 5 (cf.:

    solve nives,

    Mart. 5, 64).—
    B.
    In partic., cold, chilled, of a dead person, or one stiffened with fright (for the latter cf.:

    est et frigida multa, comes formidinis aura,

    Lucr. 3, 290; poet.):

    illa (Eurydice) Stygiā nabat jam frigida cymbā,

    Verg. G. 4, 506; Ov. M. 7, 136; also,

    transf.: Eurydicen vox ipsa et frigida lingua, Ah, miseram Eurydicen! anima fugiente vocabat,

    Verg. G. 4, 525:

    membra nati,

    Ov. M. 14, 743:

    mors,

    Verg. A. 4, 385; Val. Fl. 5, 26; cf.:

    pausa vitaï,

    Lucr. 3, 930:

    stricto Aesonides stans frigidus ense,

    stiffened with fright, Val. Fl. 7, 530:

    miles nec frigidus aspicit hostem,

    i. e. fearless, Sil. 9, 49; cf.:

    formidine turpi Frigida corda tremunt,

    id. 2, 339:

    frigida mens criminibus,

    Juv. 1, 166:

    mihi frigidus horror Membra quatit,

    Verg. A. 3, 29.
    II.
    Trop.
    A.
    Without ardor or encrgy, cold, frigid, indifferent, inactive, remiss, indolent, feeble:

    nimis lentus in dicendo et paene frigidus,

    Cic. Brut. 48, 178:

    accusatoribus frigidissimis utitur,

    lukewarm, indolent, id. Q. Fr. 3, 3, 3:

    non frigida virgo,

    i. e. glowing with love, Ov. Am. 2, 1, 5; cf.:

    frigidus aevo Laomedontiades,

    Juv. 6, 325: (equus) Frigidus in Venerem senior, Verg. [p. 782] G. 3, 97:

    (Empedocles) ardentem Frigidus Aetnam Insiluit,

    in cold blood, Hor. A. P. 465:

    in re frigidissima cales, in ferventissima friges,

    Auct. Her. 4, 15, 21:

    frigidae litterae,

    cold, frigid, Cic. Fam. 10, 16, 1:

    solacia,

    Ov. P. 4, 2, 45; cf.

    cura,

    Lucr. 4, 1060 (with which cf.:

    curarum frigus,

    Ov. P. 3, 9, 25):

    frigida bello Dextera,

    feeble, Verg. A. 11, 338:

    ensis,

    inactive, idle, Luc. 5, 245; 7, 502:

    (apes) Contemnuntque favos et frigida tecta relinquunt,

    i. e. not animated by labor, Verg. G. 4, 104 (cf. opp. fervet opus, id. ib. 169).—
    B.
    Without force or point, flat, insipid, dull, trivial, frigid, vain (syn.: jejunus, inanis;

    opp. salsus, facetus, esp. in post-Aug. prose): cave in ista tam frigida, tam jejuna calumnia delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61; cf.:

    haec aut frigida sunt, aut tum salsa, cum aliud est exspectatum,

    id. de Or. 2, 64, 260:

    (sententias) dicere leves, frigidas ineptas,

    Quint. 8, 5, 30:

    verba frigidiora vitare,

    Cic. de Or. 2, 63, 256; cf. id. Or. 26, 89:

    frigidi et arcessiti joci,

    Suet. Claud. 21; cf. Quint. 9, 3, 69:

    illud frigidum et inane,

    id. 10, 2, 17:

    illud apud Euripidem frigidum sane, quod, etc.,

    id. 5, 10, 31:

    frigida et puerilis affectatio,

    id. 4, 1, 77:

    frigida et inanis affectatio,

    id. 7, 3, 74:

    genus acuminis in reprehendendis verbis, nonnumquam frigidum, interdum etiam facetum,

    Cic. Brut. 67, 236:

    in salibus aliquando frigidus,

    Quint. 12, 10, 12:

    dies frigidis rebus absumere,

    Plin. Ep. 1, 9, 3:

    negotia,

    id. ib. 9, 2, 1; cf.:

    omnia ista frigida et inania videntur,

    id. ib. 4, 17, 4; Sen. de Ira, 2, 11.— With a subject-clause:

    leve ac frigidum sit his addere, quo propinquos amicosque pacto tractaverit,

    Suet. Calig. 26.—
    * C.
    With active meaning, causing cold or fright, frightening:

    frigidus a rostris manat per compita rumor,

    Hor. S. 2, 6, 50.—Hence, adv.: frīgĭde (only acc. to II. and very rare; not in Cic.).
    1.
    Inactively, slowly, feebly: quae cupiunt, tamen ita frigide agunt, ut nolle existimentur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3.—
    2.
    Flatly, trivially, insipidly, frigidly:

    verbis inepte et frigide uti,

    Gell. 13, 24, 7;

    so with inaniter,

    id. 7, 3, 43;

    with exigue, opp. graviter,

    id. 19, 3, 1; cf.

    also: quae sunt dicta frigidius,

    Quint. 6, 3, 4:

    transire in diversa subsellia, parum verecundum est... Et si aliquando concitate itur, numquam non frigide reditur,

    i. e. in a silly, ridiculous manner, id. 11, 3, 133:

    tum ille infantem suam frigidissime reportavit,

    id. 6, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > frigidus

  • 4 (dēses)

        (dēses) idis, adj.    [de + SED-], inactive, indolent, idle: sedemus desides domi mulierum ritu, L.: longā pace desides, Ta.—Fig.: nec rem Romanam tam desidem umquam fuisse, L.

    Latin-English dictionary > (dēses)

  • 5 impiger (in-p-)

        impiger (in-p-) gra, grum, adj.,    not indolent, diligent, active, quick, unwearied, indefatigable, energetic: mercator, H.: ingenium, S.: in scribendo: ad labores: militiā, L.: militiae, Ta.: hostium Vexare turmas, H.: Impiger constitit, i. e. after a rapid flight, O.

    Latin-English dictionary > impiger (in-p-)

  • 6 iners

        iners ertis, adj. with comp. and sup.    [2 in+ars], without skill, unskilful, incompetent: artes, quibus qui carebant, inertes nominabantur: scriptor, H.: superando inertīs, O.: homo non inertissimus.— Helpless, weak, inactive, indolent, sluggish, worthless: gerro, iners, etc., T.: exercitus, S.: senectus: homo inertior: Corpora, non-combatants, V.: inertissimum otium: inertissima segnitia: genus interrogationis, idle: umor, stagnant, V.: pondus, dead, O.: passus, sluggish, O.: glebae, without cultivation, V.: terra, motionless, H.: horae, leisure, H.: palmae, unarmed, V.: oculi, expressionless, V.: versūs, dull, H.: querellae, L.: neque quicquam inertius habetur, effeminate, Cs.: caro, insipid, H.: frigus, benumbing, O.
    * * *
    inertis (gen.), inertior -or -us, inertissimus -a -um ADJ
    helpless, weak, inactive, inert, sluggish, stagnant; unskillful, incompetent

    Latin-English dictionary > iners

  • 7 piger

        piger gra, grum, adj. with comp. pigrior, and sup. pigerrimus    [PAC-], unwilling, reluctant, averse, backward: gens pigerrima ad militaria opera, L.: pigriores ad cetera munia exequenda, Cu.— Slow, dull, lazy, indolent, sluggish, inactive: senectus, O.: (apes) frigore, V.: taurus ipsā mole, Iu.: mare, sluggish, Ta.: annus, H.: bellum, tedious, O.: campus, unfruitful, H.: sopor, benumbing, Ct.: frigus, Tb.: dolabra, lazily handled, Iu.: in re militari: militiae, H.: scribendi ferre laborem, H. — Dull, unfeeling: pigro perire situ, O.
    * * *
    pigra, pigrum ADJ
    lazy, slow, dull

    Latin-English dictionary > piger

  • 8 supīnus

        supīnus adj.    [cf. ὕπτιοσ], backwards, bent backwards, thrown backwards, on the back, supine: stertitque supinus, H.: excitat supinum iuvenem, i. e. in bed, Iu.: uti motu sui corporis, prono obliquo, supino: supinas tendens manūs orabat, with upturned palms, L.: tendoque supinas Ad caelum cum voce manūs, V.: iactus, a throwing up, L.— Backwards, going back, retrograde: Nec redit in fontīs unda supina suos, O.: Flumina cursu reditura supino, O.— Sloping, inclined: per supinam vallem fusi, L.: Sin collīs supinos (metabere), V.: Tibur, H.—Fig., negligent, indolent, supine: Maecenas, Iu.: animus, Ct.
    * * *
    supina, supinum ADJ
    lying face upwards, flat on one's back; turned palm upwards; flat; passive

    Latin-English dictionary > supīnus

  • 9 deses

    (gen.), desidis ADJ
    idle, lazy, indolent; inactive, sluggish; slacking off (from)

    Latin-English dictionary > deses

  • 10 deses

    dēses, ĭdis ( nom. sing. appears not to occur), adj. [desideo], inactive, indolent, idle (syn.: iners, segnis, piger, ignavus, socors, tardus—rare, perh. not ante-Aug., nor in Aug. poets).
    I.
    Prop.:

    sedemus desides domi,

    Liv. 3, 68;

    so of persons,

    id. 1, 32; 3, 7; Col. 12, 1, 2:

    longa pace desides,

    Tac. H. 1, 88; 2, 21; Gell. 13, 8 fin. (with ignavus); with ab:

    desidem ab opere suo,

    Col. 7, 12, 2.—
    II.
    Transf. of inanimate things:

    nec rem Romanam tam desidem umquam fuisse atque imbellem,

    Liv. 21, 16:

    naturā deside torpet orbis,

    Luc. 9, 436:

    desidis otia vitae,

    Stat. S. 3, 5, 85:

    causae desidis anni,

    id. ib. 3, 1, 2:

    deside passu Ire,

    id. ib. 5, 2, 61:

    deside cura,

    id. Th. 6, 147; 10, 87.

    Lewis & Short latin dictionary > deses

  • 11 desidiosus

    dēsĭdĭōsus, a, um, adv. [desidia], qs. full of idleness, i. e. slothful, indolent, lazy (for syn. cf.: piger, segnis, iners, deses, ignavus, socors, lentus, tardus, otiosus).
    I.
    Prop. (rare):

    qui in oppido sederent quam qui rura colerent, desidiosiores,

    Varr. R. R. 2 praef.:

    si comparer illi, sum desidiosissimus,

    Plin. Ep. 3, 5, 19; Col. 12, 1, 1:

    desidiosior in professione grammatica habebatur,

    Suet. Gramm. 8:

    qui nolet fieri desidiosus, amet,

    Ov. Am. 1, 9, 46:

    apis,

    Luc. 9, 288.—
    II.
    Transf., causing idleness, making lazy: si quod facit, ab eo (nominetur) quod fit, ut cum desidiosam artem dicemus, quia desidiosos facit, Auct. Her. 4, 32, 43:

    habet etiam amoenitas ipsa vel sumptuosas vel desidiosas illecebras multas cupiditatum,

    Cic. Rep. 2, 4:

    delectatio,

    id. de Or. 3, 23, 88:

    inertissimum et desidiosissimum otium,

    id. Agr. 2, 33 fin.:

    desidiose puer (sc. Cupido),

    Ov. Am. 2, 92.—
    * Adv.: dēsĭdĭōsē, idly:

    agere aetatem,

    Lucr. 4, 1136.

    Lewis & Short latin dictionary > desidiosus

  • 12 fugio

    fŭgĭo, fūgi, fŭgĭtum ( gen. plur. part. sync. fugientum, Hor. C. 3, 18, 1; part. fut. fugiturus, Ov. H. 2, 47 al.), 3, v. n. and a. [root FUG; Gr. PHUG, pheugô; Sanscr. bhuj; syn.: flecto, curvo; v. fuga], to flee or fly, to take flight, run away.
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit.:

    propera igitur fugere hinc, si te di amant,

    Plaut. Ep. 3, 4, 78; cf.:

    a foro,

    id. Pers. 3, 3, 31:

    senex exit foras: ego fugio,

    I am off, Ter. Heaut. 5, 2, 47:

    cervam videre fugere, sectari canes,

    id. Phorm. prol. 7:

    qui fugisse cum magna pecunia dicitur ac se contulisse Tarquinios,

    Cic. Rep. 2, 19:

    Aeneas fugiens a Troja,

    id. Verr. 2, 4, 33, § 72:

    omnes hostes terga verterunt, nec prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum pervenerint,

    Caes. B. G. 1, 53, 1:

    oppido fugit,

    id. B. C. 3, 29, 1:

    ex ipsa caede,

    to flee, escape, id. B. G. 7, 38, 3; cf.:

    ex proelio Mutinensi,

    Cic. Fam. 10, 14, 1:

    e conspectu,

    Ter. Hec. 1, 2, 107: Uticam, Hor. Ep. 1, 20, 13: fenum habet in cornu;

    longe fuge,

    id. S. 1, 4, 34: nec furtum feci nec fugi, run away (of slaves), id. Ep. 1, 16, 46; cf.:

    formidare servos, Ne te compilent fugientes,

    id. S. 1, 1, 78; Sen. Tranq. 8.—

    Prov.: ita fugias ne praeter casam,

    i. e. in fleeing from one danger beware of falling into another, Ter. Phorm. 5, 2, 3 Ruhnk. —
    b.
    In partic., like the Gr. pheugein, to become a fugitive, leave one's country, go into exile:

    fugiendum de civitate, cedendum bonis aut omnia perferenda,

    Quint. 6, 1, 19; so,

    ex patria,

    Nep. Att. 4, 4:

    a patria,

    Ov. Tr. 1, 5, 66:

    in exilium,

    Juv. 10, 160; cf. under II. A. b.—
    B.
    Transf., in gen., to pass quickly, to speed, to hasten away, flee away; cf.:

    numquam Vergilius diem dicit ire, sed fugere, quod currendi genus concitatissimum est,

    Sen. Ep. 108 med. (mostly poet. and of inanim. and abstr. things):

    tenuis fugiens per gramina rivus,

    Verg. G. 4, 19:

    Tantalus a labris sitiens fugientia captat Flumina,

    Hor. S. 1, 1, 68:

    concidunt venti fugiuntque nubes,

    id. C. 1, 12, 30:

    spernit humum fugiente pennā,

    hasting away, rapidly soaring, id. ib. 3, 2, 24:

    nullum sine vulnere fugit Missile,

    Stat. Th. 9, 770:

    insequitur fugientem lumine pinum (i. e. navem),

    Ov. M. 11, 469:

    fugere ad puppim colles campique videntur,

    Lucr. 4, 389:

    fugiunt freno non remorante dies,

    Ov. F. 6, 772:

    sed fugit interea, fugit irreparabile tempus,

    Verg. G. 3, 284:

    annus,

    Hor. S. 2, 6, 40:

    hora,

    id. C. 3, 29, 48:

    aetas,

    id. ib. 1, 11, 7.—Of persons:

    evolat ante omnes rapidoque per aëra cursu Callaicus Lampon fugit,

    hastens away, Sil. 16, 335. Here perh. belongs: acer Gelonus, Cum fugit in Rhodopen atque in deserta Getarum, i. e. swiftly roves (as a nomade), Verg. G. 3, 462 (acc. to another explan., flees, driven from his abode).—
    b.
    Pregn., to vanish, disappear, to pass away, perish:

    e pratis cana pruina fugit,

    Ov. F. 6, 730:

    fugiunt de corpore setae,

    id. M. 1, 739; cf.:

    jam fessae tandem fugiunt de corpore vires,

    Verg. Cir. 447;

    for which: calidusque e corpore sanguis Inducto pallore fugit,

    Ov. M. 14, 755:

    fugerat ore color,

    id. H. 11, 27:

    nisi causa morbi Fugerit venis,

    Hor. C. 2, 2, 15:

    fugiunt cum sanguine vires,

    Ov. M. 7, 859:

    amor,

    Prop. 1, 12, 12:

    memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc.,

    Liv. 9, 44, 4:

    gratissima sunt poma, cum fugiunt,

    i. e. when they wilt, become wilted, Sen. Ep. 12; cf.: vinum fugiens, under P. a.—
    C.
    Trop. (rare but class.):

    nos naturam sequamur, et ab omni, quod abhorret ab oculorum auriumque approbatione, fugiamus,

    Cic. Off. 1, 35, 128; cf.: omne animal appetit quaedam et fugit a quibusdam;

    quod autem refugit, id contra naturam est, etc.,

    id. N. D. 3, 13, 33; Quint. 11, 1, 54:

    ad verba,

    to have recourse to, Petr. 132.
    II.
    Act., to flee from, seek to avoid; to avoid, shun any thing.
    A.
    Lit. (mostly poet.): erravi, post cognovi, et fugio cognitum, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 160 Vahl.):

    cum Domitius concilia conventusque hominum fugeret,

    Caes. B. C. 1, 19, 2:

    neminem neque populum neque privatum fugio,

    Liv. 9, 1, 7:

    vesanum fugiunt poëtam qui sapiunt,

    Hor. A. P. 455:

    percontatorem,

    id. Ep. 1, 18, 69:

    hostem,

    id. S. 1, 3, 10:

    lupus me fugit inermem,

    id. C. 1, 22, 12:

    nunc et ovis ultro fugiat lupus,

    Verg. E. 8, 52:

    (Peleus) Hippolyten dum fugit abstinens,

    Hor. C. 3, 7, 18:

    scriptorum chorus omnis amat nemus et fugit urbes,

    id. Ep. 2, 77; id. S. 1, 6, 126:

    data pocula,

    Ov. M. 14, 287; cf.

    vina,

    id. ib. 15, 323.— Pass.:

    sic litora vento Incipiente fremunt, fugitur cum portus,

    i. e. is left, Stat. Th. 7, 140. —
    b.
    In partic. (cf. supra, I. A. b.), to leave one's country:

    nos patriam fugimus,

    Verg. E. 1, 4:

    Teucer Salamina patremque cum fugeret,

    Hor. C. 1, 7, 22.—Hence:

    quis exsul Se quoque fugit?

    Hor. C. 2, 16, 20.—
    2.
    Transf. (causa pro effectu), to flee away from, to escape, = effugio ( poet.;

    but cf. infra, B. 2.): hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit,

    Hor. C. 3, 3, 16:

    insidiatorem,

    id. S. 2, 5, 25:

    cuncta manus avidas fugient heredis,

    id. C. 4, 7, 19.—And in a poetically inverted mode of expression: nullum Saeva caput Proserpina fugit (= nemo tam gravis est, ad quem mors non accedat), none does cruel Proserpine flee away from, avoid (i. e. none escapes death), Hor. C. 1, 28, 20.—
    B.
    Trop., to flee from, avoid, shun (very freq. and class.):

    conspectum multitudinis,

    Caes. B. G. 7, 30, 1:

    ignominiam ac dedecus,

    Cic. Rep. 5, 4:

    nullam molestiam,

    id. ib. 3, 5; cf.

    laborem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 114; Verg. A. 3, 459 (opp. ferre):

    recordationes,

    Cic. Att. 12, 18:

    vituperationem tarditatis,

    id. de Or. 2, 24, 101; cf.:

    majoris opprobria culpae,

    Hor. Ep. 1, 9, 10:

    judicium senatus,

    Liv. 8, 33, 8:

    vitium,

    Quint. 2, 15, 16:

    hanc voluptatem (with reformidare),

    id. 8, 5, 32:

    disciplinas omnes (Epicurus),

    id. 2, 17, 15:

    nuptias,

    Ter. And. 4, 4, 27; cf.:

    usum conjugis,

    Ov. M. 10, 565:

    conubia,

    id. ib. 14, 69:

    amplexus senis,

    Tib. 1, 9, 74:

    nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,

    Hor. Ep. 1, 1, 72:

    spondeum et dactylum (opp. sequi),

    Quint. 9, 4, 87.— Pass.:

    simili inscitiā mors fugitur, quasi dissolutio naturae,

    Cic. Leg. 1, 11, 31:

    quemadmodum ratione in vivendo fugitur invidia, sic, etc.,

    Auct. Her. 4, 38, 50:

    quod si curam fugimus, virtus fugienda est,

    Cic. Lael. 13, 47:

    fugiendas esse nimias amicitias,

    id. ib. 13, 45:

    fugienda semper injuria est,

    id. Off. 1, 8, 25; id. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    vitiosum genus fugiendum,

    id. Or. 56, 189; cf. Quint. 11, 3, 128:

    petenda ac fugienda,

    id. 3, 6, 49.—
    (β).
    Like the Gr. pheugein, with inf. (mostly poet.), to avoid doing something, to omit, forbear, beware, = omittere, cavere:

    illud in his rebus longe fuge credere, etc.,

    Lucr. 1, 1052:

    o fuge te tenerae puerorum credere turbae,

    Tib. 1, 4, 9:

    quid sit futurum cras, fuge quaerere,

    Hor. C. 1, 9, 13; cf.

    also: fuge suspicari, etc.,

    id. ib. 2, 4, 22:

    mene igitur socium summis adjungere rebus, Nise, fugis?

    Verg. A. 9, 200; cf. Ov. H. 9, 75:

    fugeres radice vel herbā Proficiente nihil curarier,

    Hor. Ep. 2, 2, 150; cf.:

    neque illud fugerim dicere, ut Caelius, etc.,

    Cic. de Or. 3, 38, 153:

    huic donis patris triumphum decorare fugiendum fuit?

    id. Mur. 5, 11.—
    2.
    Transf. (causa pro effectu; cf. supra, II. A. 2.), to escape ( poet. also of things as subjects):

    tanta est animi tenuitas, ut fugiat aciem,

    Cic. Tusc. 1, 22, 50; Ov. F. 2, 80:

    sed tamen admiror, quo pacto judicium illud Fugerit,

    Hor. S. 1, 4, 100:

    quos viros vigilantia fugit,

    whom any vigilance escapes, Verg. G. 2, 265; cf. id. E. 9, 54.—
    b.
    Esp. freq., res me fugit, it escapes me, escapes my notice; I do not observe it, do not know it (cf.:

    latet, praeterit): novus ille populus vidit tamen id, quod fugit Lacedaemonium Lycurgum,

    Cic. Rep. 2, 12; cf.:

    illos id fugerat,

    id. Fin. 4, 23, 63:

    hominem amentem hoc fugit,

    id. Verr. 2, 4, 12, § 27:

    quem res nulla fugeret,

    id. Rep. 2, 1:

    quae (ratio) neque Solonem Atheniensem fugerat, neque nostrum senatum,

    id. ib. 2, 34;

    1, 16: non fugisset hoc Graecos homines, si, etc.,

    id. de Or. 1, 59, 253:

    neminem haec utilitas fugit,

    Quint. 2, 5, 17:

    nisi quae me forte fugiunt, hae sunt fere de animo sententiae,

    Cic. Tusc. 1, 11, 22; Quint. 9, 2, 107; 7, 1, 40:

    nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

    quae (partitio) fugiet memoriam judicis,

    Quint. 4, 5, 3; cf. Gell. 1, 18, 6.—With a subject-clause:

    de Dionysio, fugit me ad te antea scribere,

    Cic. Att. 7, 18, 3; 5, 12, 3:

    illud alterum quam sit difficile, te non fugit,

    id. ib. 12, 42, 2.—Hence, fŭgĭens, entis, P. a., fleeing, fleeting, vanishing.
    A.
    Lit.:

    accipiter,

    Lucr. 3, 752:

    membra deficiunt, fugienti languida vitā,

    id. 5, 887:

    vinum,

    growing flat, spoiling, Cic. Off. 3, 23, 91:

    ocelli,

    dying, Ov. Am. 3, 9, 49:

    portus fugiens ad litora,

    running back, retreating, Prop. 4 (5), 6, 15.—
    2.
    Subst. in the later jurid. lang., like the Gr. ho pheugôn, the defendant:

    omnimodo hoc et ab actore et a fugiente exigi,

    Cod. Just. 2, 58, § 4 (for which, reus, § 7).—
    B.
    Trop., with gen.:

    nemo erat adeo tardus aut fugiens laboris, quin, etc.,

    averse to labor, indolent, Caes. B. C. 1, 69, 3:

    doloris,

    Lact. 3, 8, 13:

    solitudinis (with appeteus communionis ac societatis),

    id. 6, 10, 18.— Comp., sup., and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > fugio

  • 13 impiger

    impĭger ( inp-), gra, grum, adj. [2. inpiger], not indolent, diligent, active, quick, unwearied, indefatigable, energetic (class.; cf.:

    laboriosus, navus, industrius): se praebebat patientem atque impigrum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    in scribendo,

    id. Fam. 2, 1, 1:

    vir ad labores belli,

    id. Font. 15, 33: ceciditque in strage suorum, Impiger ad letum, Luc. 4, 798:

    impiger manu,

    Tac. A. 3, 20:

    mercator,

    Hor. Ep. 1, 1, 45:

    Appulus,

    id. C. 3, 16, 26:

    Hercules,

    id. ib. 4, 8, 30:

    impiger, iracundus, inexorabilis, acer,

    id. A. P. 121:

    equus,

    Lucr. 5, 883; Hor. C. 4, 3, 4:

    Jugurtha ut erat impigro atque acri ingenio,

    Sall. J. 7, 4:

    impigrae mentis experientia,

    Lucr. 5, 1452: impigrae linguae, ignavi animi, Sall. Or. Licin. ad Pleb. med.:

    militia,

    Liv. 3, 5, 15.— With a partitive gen.:

    impiger fluminum Rhodanus,

    i. e. the swiftest, Flor. 3, 2, 4.— With a respective gen.:

    Quirinus impiger militiae,

    Tac. A. 3, 48.—With inf.:

    impiger hostium vexare turmas,

    Hor. C. 4, 14, 22; Claud. in Ruf. 1, 240. — Adv.: impĭgrē, actively, quickly, readily:

    ut de nocte multa impigreque exsurrexi,

    Plaut. Rud. 4, 2, 10; cf. id. ib. 19:

    Marius impigre prudenterque suorum et hostium res pariter attendere,

    Sall. J. 88, 2:

    impigre se movere,

    Liv. 1, 10, 3:

    consulem impigre milites secuti sunt,

    id. 2, 47, 2:

    impigre promissum auxilium,

    id. 3, 8, 4.— Comp. and sup. in the adj. and adv. seem not to occur.

    Lewis & Short latin dictionary > impiger

  • 14 iners

    ĭners, ertis (abl. inerti, Plin. 16, 43, 83, § 227:

    inerte,

    Ov. P. 1, 5, 8; 1, 10, 14), adj. [2. in-ars], unskilled in any art or trade, without skill, unskilful (class.): ut perhibetur iners, ars in quo non erit ulla, Lucil. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 158:

    artes, quibus qui carebant, inertes a majoribus nominabantur,

    Cic. Fin. 2, 34, 115: versus, artless ( = sine arte et gravitate facti), Hor. A. P. 445.—In partic., = iners dicendi, arte dicendi carens:

    homo non inertissimus,

    Cic. Div. in Caecil. 21, 67. —
    II.
    In gen., inactive, idle, indolent, sluggish, inert.
    A.
    Of living beings:

    linguā factiosi, inertes operā,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 13: silvicolae homines bellique inertes, Naev. ap. Macr. S. 6, 5, § 9:

    gerro, iners, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 4, 10:

    vicissent inprobos boni fortes inertes,

    Cic. Sest. 19, 43:

    senectus,

    id. de Sen. 11, 36:

    homo inertior, ignavior proferri non potest,

    id. Verr. 2, 2, 78, § 192:

    pecus,

    Verg. A. 4, 158; cf.:

    fera membris,

    Plin. 8, 21, 32, § 77.—
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    inertissimum et desidiosissimum otium,

    Cic. Agr. 2, 33:

    inertissima segnitia,

    id. Fin. 1, 2, 5:

    ignavum et iners genus interrogationis,

    empty, idle, id. Fat. 13, 29:

    aquae,

    stagnant waters, Ov. H. 18, 121:

    stomachus,

    i. e. without digestion, id. P. 1, 10, 14:

    glaebae,

    that bear nothing, without cultivation, Verg. G. 1, 94:

    terra,

    motionless, immovable, Hor. C. 3, 4, 45:

    horae,

    leisure hours, id. S. 2, 6, 61:

    tempus,

    Ov. P. 1, 15, 44:

    Brutus castigator lacrimarum atque inertium querellarum,

    Liv. 1, 59, 4.— Of food, without flavor, insipid:

    caro,

    Hor. S. 2, 4, 41:

    blitum iners videtur, ac sine sapore, aut acrimonia ulla,

    Plin. 20, 22, 93, § 252:

    sal,

    id. 31, 7, 39, § 82: [p. 941] vita, inactive, quiet, Tib. 1, 1, 5. — Poet., causative, rendering idle or inactive:

    frigus,

    Ov. M. 8, 790:

    somni,

    id. Am. 2, 10, 19. — Hence, adv.: ĭnerter, and sup. inertissime, Charis. 165 P.

    Lewis & Short latin dictionary > iners

  • 15 inerter

    ĭners, ertis (abl. inerti, Plin. 16, 43, 83, § 227:

    inerte,

    Ov. P. 1, 5, 8; 1, 10, 14), adj. [2. in-ars], unskilled in any art or trade, without skill, unskilful (class.): ut perhibetur iners, ars in quo non erit ulla, Lucil. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 158:

    artes, quibus qui carebant, inertes a majoribus nominabantur,

    Cic. Fin. 2, 34, 115: versus, artless ( = sine arte et gravitate facti), Hor. A. P. 445.—In partic., = iners dicendi, arte dicendi carens:

    homo non inertissimus,

    Cic. Div. in Caecil. 21, 67. —
    II.
    In gen., inactive, idle, indolent, sluggish, inert.
    A.
    Of living beings:

    linguā factiosi, inertes operā,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 13: silvicolae homines bellique inertes, Naev. ap. Macr. S. 6, 5, § 9:

    gerro, iners, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 4, 10:

    vicissent inprobos boni fortes inertes,

    Cic. Sest. 19, 43:

    senectus,

    id. de Sen. 11, 36:

    homo inertior, ignavior proferri non potest,

    id. Verr. 2, 2, 78, § 192:

    pecus,

    Verg. A. 4, 158; cf.:

    fera membris,

    Plin. 8, 21, 32, § 77.—
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    inertissimum et desidiosissimum otium,

    Cic. Agr. 2, 33:

    inertissima segnitia,

    id. Fin. 1, 2, 5:

    ignavum et iners genus interrogationis,

    empty, idle, id. Fat. 13, 29:

    aquae,

    stagnant waters, Ov. H. 18, 121:

    stomachus,

    i. e. without digestion, id. P. 1, 10, 14:

    glaebae,

    that bear nothing, without cultivation, Verg. G. 1, 94:

    terra,

    motionless, immovable, Hor. C. 3, 4, 45:

    horae,

    leisure hours, id. S. 2, 6, 61:

    tempus,

    Ov. P. 1, 15, 44:

    Brutus castigator lacrimarum atque inertium querellarum,

    Liv. 1, 59, 4.— Of food, without flavor, insipid:

    caro,

    Hor. S. 2, 4, 41:

    blitum iners videtur, ac sine sapore, aut acrimonia ulla,

    Plin. 20, 22, 93, § 252:

    sal,

    id. 31, 7, 39, § 82: [p. 941] vita, inactive, quiet, Tib. 1, 1, 5. — Poet., causative, rendering idle or inactive:

    frigus,

    Ov. M. 8, 790:

    somni,

    id. Am. 2, 10, 19. — Hence, adv.: ĭnerter, and sup. inertissime, Charis. 165 P.

    Lewis & Short latin dictionary > inerter

  • 16 inpiger

    impĭger ( inp-), gra, grum, adj. [2. inpiger], not indolent, diligent, active, quick, unwearied, indefatigable, energetic (class.; cf.:

    laboriosus, navus, industrius): se praebebat patientem atque impigrum,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    in scribendo,

    id. Fam. 2, 1, 1:

    vir ad labores belli,

    id. Font. 15, 33: ceciditque in strage suorum, Impiger ad letum, Luc. 4, 798:

    impiger manu,

    Tac. A. 3, 20:

    mercator,

    Hor. Ep. 1, 1, 45:

    Appulus,

    id. C. 3, 16, 26:

    Hercules,

    id. ib. 4, 8, 30:

    impiger, iracundus, inexorabilis, acer,

    id. A. P. 121:

    equus,

    Lucr. 5, 883; Hor. C. 4, 3, 4:

    Jugurtha ut erat impigro atque acri ingenio,

    Sall. J. 7, 4:

    impigrae mentis experientia,

    Lucr. 5, 1452: impigrae linguae, ignavi animi, Sall. Or. Licin. ad Pleb. med.:

    militia,

    Liv. 3, 5, 15.— With a partitive gen.:

    impiger fluminum Rhodanus,

    i. e. the swiftest, Flor. 3, 2, 4.— With a respective gen.:

    Quirinus impiger militiae,

    Tac. A. 3, 48.—With inf.:

    impiger hostium vexare turmas,

    Hor. C. 4, 14, 22; Claud. in Ruf. 1, 240. — Adv.: impĭgrē, actively, quickly, readily:

    ut de nocte multa impigreque exsurrexi,

    Plaut. Rud. 4, 2, 10; cf. id. ib. 19:

    Marius impigre prudenterque suorum et hostium res pariter attendere,

    Sall. J. 88, 2:

    impigre se movere,

    Liv. 1, 10, 3:

    consulem impigre milites secuti sunt,

    id. 2, 47, 2:

    impigre promissum auxilium,

    id. 3, 8, 4.— Comp. and sup. in the adj. and adv. seem not to occur.

    Lewis & Short latin dictionary > inpiger

  • 17 insegnis

    in-segnis, e, adj., inactive, indolent: insegnis, adranês, Gloss. Philox.

    Lewis & Short latin dictionary > insegnis

  • 18 jaceo

    jăcĕo, cŭi, cĭtum ( fut. part. jaci-turus, Stat. Th. 7, 777), 2, v. n. [ intr. of jacio; lit., to be thrown or cast; hence], to lie.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    in limine,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    stratum ad pedes alicujus,

    id. Quint. 31, 96; id. Q. Fr. 2, 5, 2:

    alicui ad pedes,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 129:

    in lecto,

    id. Phil. 2, 18, 45; Juv. 6, 269:

    in ignota harena,

    Verg. A. 5, 871:

    Tyrio sublimis in ostro,

    Ov. H. 12, 179:

    in viridi gramine,

    id. Am. 1, 14, 22:

    in teneris dominae lacertis,

    id. ib. 1, 13, 5:

    in solo,

    id. M. 2, 420:

    in viduo toro,

    id. H. 16, 316:

    in gremio,

    id. ib. 9, 136;

    11, 4: in servi complexibus,

    Juv. 6, 279;

    for which: saxum campo quod forte jacebat,

    Verg. A. 12, 897:

    deserto lecto,

    Ov. H. 1, 7:

    saxo,

    id. M. 6, 100:

    gremio mariti,

    Juv. 2, 120:

    in aversa ora,

    Ov. H. 12, 63:

    super corpus alicujus,

    id. F. 2, 836:

    somno,

    Verg. E. 6, 14:

    spissa harena,

    id. A. 6, 336:

    humo,

    Ov. A. A. 2, 238:

    nudus humi jacet,

    Lucr. 5, 224; Cic. Cat. 1, 10, 26; Ov. Am. 3, 1, 12:

    humi ante lectum jacens,

    Suet. Oth. 7:

    mecum inter salices lenta sub vite jacere,

    Verg. E. 10, 40:

    sub alta platano,

    Hor. C. 2, 11, 14:

    strata jacent sub arbore poma,

    Verg. E. 7, 54.— Absol.:

    Tityos jacet alitis esca,

    Verg. Cul. 237:

    vittae jacentes,

    Tib. 2, 5, 53:

    pisces jacentes,

    i. e. flatfish, Col. 8, 17, 9.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of sick persons, to lie ill, to be sick:

    cura ut valeas, ne ego te jacente bona tua comedim,

    Cic. Fam. 9, 20:

    cum tristj morbo defessa jaceres,

    Tib. 1, 5, 9:

    hic facit ut jaceas,

    Ov. H. 20, 173:

    graviter,

    Plin. Ep. 5. 9:

    sine spe,

    Sen. Ep. 101, 3.—
    2.
    To lie dead, to have fallen:

    Aeacidae telo jacet Hector,

    Verg. A. 1, 99; 10, 737:

    corpora per campos ferro quae fusa jacebant,

    id. ib. 11, 102:

    cum primi occidissent, proximi jacentibus insisterent,

    Caes. B. G. 2, 27, 3; 7, 25, 3:

    neminem jacentem veste spoliavit,

    Nep. Thras. 2, 6; cf.:

    spolia jacentis hostium exercitus,

    Liv. 44, 45:

    ne inultos imperatores suos jacere sinerent,

    id. 25, 37:

    qui bene pro patria cum patriaque jacent,

    Ov. H. 3, 106:

    Arge, jaces!

    id. M. 1, 720: morte jacent merita, id. F. 3, 707:

    fratri jacet,

    killed by his brother, Sil. 15, 650:

    rupto jacuit corpore (rana),

    Phaedr. 1, 24, 10:

    jacuit Catilina cadavere toto,

    Juv. 10, 288.—
    3.
    To be or lie long anywhere, to linger, tarry, stop at a place:

    pernam, glandium, sumen facito in aqua jaceant,

    Plaut. Ps. 1, 2, 33:

    Brundusii,

    to stay long at, Cic. Att. 11, 6, 2.—
    4.
    Geographically, to lie, be situate, = esse, situm esse (not in Cic. or Cæs.): jacet Vada inter Appenninum et Alpis, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 2; Liv. 5, 48, 2; 6, 30, 5; 22, 3, 3:

    inter Taurum montem jacet et Hellespontem,

    Nep. Eum. 3, 2 saep.:

    quae gens jacet supra Ciliciam,

    id. Dat. 4:

    ad vesperam jacentis terrae,

    Plin. 18, 25, 57, § 216:

    summo in vertice montis Planities ignota jacet,

    Verg. A. 11, 527:

    quod urbes in planis jaceant,

    Just. 22, 5, 5:

    alio patriam quaerunt sub sole jacentem,

    Verg. G. 2, 512:

    jacet extra sidera tellus,

    id. A. 6, 795; cf.:

    pallente sub umbra Cimmerias jacuisse domos,

    Sil. 12, 132:

    inter eos solemque jacent immania ponti aequora,

    Lucr. 4, 412; cf.:

    Cyclades et Sporades per quingenta milia in longitudinem... jacent,

    extend, Plin. 4, 12, 23, § 71.—
    5.
    To be low, flat, level:

    jacentia et plana urbis loca,

    Tac. H. 1, 86:

    despiciens terras jacentīs,

    Verg. A. 1, 224:

    praetervehor Thapsum jacentem,

    id. ib. 3, 689; Val. Fl. 4, 712:

    quaeque jacent valles,

    Ov. F. 2, 392; Just. 22, 5, 5:

    jacentes campos,

    Luc. 4, 52:

    summo despexit ab aethere terras Infelix Phaëthon penitus penitusque jacentes,

    Ov. M. 2, 178.—
    6.
    Esp., of the sea, to be level, quiet, lie still:

    mediusque jacet sine murmure pontus,

    Luc. 1, 260; 5, 434:

    servatum bello jacuit mare,

    id. 3, 523:

    planum mare,

    Juv. 12, 62:

    stagna jacentia,

    Sil. 5, 583.—
    7.
    To lie in ruins, be broken down: cui nec arae patriae domi stant, fractae et disjectae jacent, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. Rel. v. 115 Vahl.):

    jacent, Ilion ingens,

    Ov. M. 13, 505:

    ausa et jacentem visere regiam vultu sereno,

    Hor. C. 1, 37, 25:

    Troja jacet certe,

    Ov. H. 1, 3:

    vetus Thebe jacet,

    Juv. 15, 6.—
    8.
    To hang loose:

    vagi crines per colla jacebant,

    Ov. M. 2, 673; id. A. A. 3, 236:

    jacentia lora,

    lying loose on the horse's neck, id. M. 2, 201; cf.

    , of clothing, etc.: juvenes timidaeque puellae Praeverrunt latas veste jacente vias,

    id. Am. 3, 13, 24:

    demissa jacent tibi pallia terrae,

    id. ib. 3, 2, 25; id. A. A. 153.—
    9.
    Of the eyes, face, etc., to be cast down, fixed on the ground:

    vultusque attolle jacentes,

    Ov. M. 4, 144:

    jacentes Vix oculos tollens,

    id. ib. 11, 618.
    II.
    Trop.
    A.
    To be indolent or inactive, not to come forward:

    in pace jacere, quam in bello vigere maluit. Quamquam ille quidem numquam jacuit,

    Cic. Phil. 10, 7, 14:

    C. Marius cum a spe consulatus longe abesset et jam septimum annum post praeturam jaceret,

    id. Off. 3, 20, 79:

    ars tua, Tiphy, jacet, si non sit in aequore fluctus,

    Ov. Tr. 4, 3, 77:

    at mea numina tandem fessa jacent,

    Verg. A. 7, 298.—
    B.
    To be cast down, dejected:

    Gnaeus noster ut totus jacet,

    Cic. Att. 7, 21, 1:

    ne jaceam? quis unquam minus,

    id. ib. 12, 40, 2:

    jacet in maerore meus frater,

    id. ib. 10, 4; id. Phil. 12, 2:

    militum jacere animos,

    Liv. 10, 35.—
    C.
    To lie prostrate:

    victa jacet pietas,

    Ov. M. 1, 149:

    nobilitas sub amore jacet,

    id. H. 4, 161:

    Africani, Marii, Sullae, Pompeii infra Pallantis laudes jacebant,

    Plin. Ep. 8, 6, 2:

    justitia vacillat, vel jacet potius,

    Cic. Off. 3, 33, 118:

    humana cum vita jaceret, oppressa gravi sub religione,

    Lucr. 1, 63.—
    D.
    To be refuted, overcome, disproved, to fail:

    jacent suis testibus, qui Clodium negant Romam fuisse rediturum, etc.,

    Cic. Mil. 18, 47:

    jacet omnis ratio Peripateticorum,

    id. Fin. 5, 28, 86:

    jacet igitur tota conclusio,

    id. Div. 2, 51, 106.—
    E.
    To lie dormant, be disused or neglected, to be of no avail:

    cum leges nihil valebant, cum judicia jacebant,

    Cic. Par. 4, 1:

    tota Capua et omnis hic delectus jacet,

    id. Att. 7, 22: dici non potest, quomodo hic omnia jaceant, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6:

    justitia jacet,

    Cic. Off. 3, 33:

    maximas virtutes jacere omnes necesse est voluptate dominante,

    id. Fin. 2, 35, 117; Quint. 9, 2, 4.—
    F.
    To be despised, in no esteem:

    cum jacerent pretia praediorum,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    ut neque jacere regem pateremur,

    id. Fam. 1, 5, 3:

    sed nunc omnia ista jacere puto, propter nummorum caritatem,

    are cheap, id. Att. 9, 9, 4: dat census honores, Census amicitias:

    pauper ubique jacet,

    Ov. F. 1, 218; id. R. Am 139.—
    G.
    To lie idle, neglected, or unemployed:

    cur tamdiu jacet hoc nomen in adversariis,

    Cic. Rosc. Com. 3:

    quomodo tibi tanta pecunia extraordinaria jacet?

    id. ib. 1:

    quae (pecuniae) vereor, ne otiosae jaceant,

    Plin. Ep. 10, 62, 1:

    nonne justius erit proximo cuique bonorum possessionem dari, ne bona jaceant,

    that they be not without an owner, Dig. 37, 3, 1.—
    H.
    To lie open, be obvious, to be known, be at hand:

    neque ex alio genere (verborum) ad usum cottidianum, alio ad scenam pompamque sumuntur, sed ea nos cum jacentia sustulimus e medio,

    Cic. de Or. 3, 45, 177.—
    I.
    Of speech or language, to be languid, lifeless, dull:

    quibus detractis, jacet (oratio),

    Quint. 9, 2, 4:

    jacens oratio,

    Gell. 1, 11, 15; cf. Quint. 8, 5, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > jaceo

  • 19 marceo

    marcĕo, ēre, v. n. [Sanscr. root mar, die; Gr. marainô, marasmos; cf. also morbus, morior], to wither, droop, shrink, shrivel
    I.
    Lit. ( poet.): marcebant coronae, [p. 1113] Claud. Rapt. Pros. 3, 244:

    silva comis,

    Stat. S. 5, 5, 29.—
    II.
    Transf., to be faint, weak, drooping, feeble, languid, lazy (not in Cic. or Cæs.):

    annis corpus jam marcet,

    Lucr. 3, 946:

    marcent luxuria, vino, et epulis per totam hiemem confecti,

    Liv. 23, 45:

    otio ac desidia corrupti marcebant,

    Just. 30, 1:

    pavore,

    Curt. 4, 13, 18; Vell. 2, 84:

    si marcet animus, si corpus torpet,

    Cels. 2, 2:

    amor,

    Claud. Laud. Seren. 226:

    juventa,

    Nemes. Ecl. 1, 60.—Hence, marcens, entis, P. a., withering, drooping, feeble, wasted away, exhausted, weak, languid, indolent (mostly poet.).
    A.
    Lit.:

    marcentes coronae, Claud. Epithal. Pall. et Celer. 96: marcentes tibi porrigentur uvae,

    Mart. 5, 78, 12:

    bracchia marcentia vino,

    Col. 10, 428.—
    B.
    Transf.:

    colla,

    Stat. Th. 2, 630:

    guttura,

    Ov. M. 7, 314:

    senex marcentibus annis,

    Sil. 15, 746:

    visus,

    Sen. Agam. 788:

    stomachus,

    Suet. Calig. 58:

    terga,

    Mart. Cap. 6, § 704.— Absol.:

    tostis marcentem squillis recreabis,

    Hor. S. 2, 4, 58:

    Vitellius deses et marcens,

    Tac. H. 3, 36:

    pocula,

    i. e. enfeebling, Stat. S. 4, 6, 56:

    pax,

    Tac. G. 36: flamma cupiditatis, Mam. Grat. Act. ad Julian. 17.

    Lewis & Short latin dictionary > marceo

  • 20 piger

    pĭger, gra, grum (late Lat. collat. form of sup. pigrissimus, Tert. Exhort. ad Castit. 13), adj. [piget].
    I.
    Lit., unwilling, reluctant, averse (rare):

    gens pigerrima ad militaria opera,

    Liv. 21, 25, 6:

    pigriores ad facinus,

    id. 39, 13, 11:

    pigriores ad cetera munia exequenda,

    Curt. 6, 9, 29: ad litteras scribendas pigerrimus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1:

    ad conatus magnos piger,

    Sen. Ira, 3, 3, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    Backward, slow, dull, lazy, indolent, sluggish, inactive (of persons and things).
    (α).
    With in and abl.:

    interdum piger, interdum timidus in re militari videbare,

    Cic. Fam. 7, 17, 1.—
    (β).
    Absol.:

    taurus ipsā mole piger,

    Juv. 12, 12:

    mare pigrum ac prope immotum,

    i. e. flowing slowly, sluggish, Tac. G. 45:

    pigrum mare et grave,

    id. Agr. 10:

    palus,

    Ov. P. 4, 10, 61:

    annus,

    that moves lazily, passes slowly, Hor. Ep. 1, 1, 21:

    bellum,

    that advances slowly, Ov. F. 2, 727:

    campus,

    unfruitful, Hor. C. 1, 22, 17:

    pigriora sunt ista remedia,

    operate too slowly, Col. 2, 17, 3.—Prov.:

    vult et non vult piger,

    Vulg. Prov. 13, 4:

    dicit piger, leo est in viā,

    id. ib. 26, 13:

    pigrā munire castra dolabrā,

    lazily handled, Juv. 8, 248. —
    (γ).
    With gen. ( poet.):

    militiae piger et malus,

    Hor. Ep. 2, 1, 124:

    pericli,

    Sil. 14, 264:

    serpit Arar per rura pigerrimus undae,

    id. 15, 504.—
    (δ).
    With inf. ( poet.):

    piger scribendi ferre laborem,

    Hor. S. 1, 4, 12 (cf. the opp.:

    impiger hostium Vexare turmas,

    id. C. 4, 14, 22).— Absol.:

    pigrum et iners videtur sudore adquirere quod possis sanguine parare,

    Tac. G. 14 fin. —Hence, poet. transf.,
    2.
    Sluggish, i. e. that makes sluggish, benumbing:

    sopor,

    Cat. 63, 37:

    frigora,

    Tib. 1, 2, 29:

    senecta,

    id. 1, 10, 40.—
    B.
    Dull, dispirited, dejected, sad ( poet. and in postclass. prose):

    vultus,

    Mart. 2, 11, 3:

    pigrum aliquem facere,

    id. 10, 104, 15:

    piger tristisque,

    App. M. 4, p. 157 fin.
    C.
    Dull, unfeeling ( poet.):

    hinc fessos subrepsit in artus Insidiosa quies et pigrae oblivio vitae,

    Stat. S. 1, 4, 56 sq.; cf.:

    indigna est pigro forma perire situ,

    Ov. Am. 2, 3, 14.—Hence, adv.: pĭgrē, slowly, sluggishly (post-Aug.):

    in servitutem transiens,

    Sen. Ira, 3, 17:

    pigre ac segniter agere,

    Col. 7, 5, 3.— Comp.:

    pigrius,

    Plin. 10, 34, 52, § 105; Luc. 5, 434.

    Lewis & Short latin dictionary > piger

См. также в других словарях:

  • indolent — indolent, ente [ ɛ̃dɔlɑ̃, ɑ̃t ] adj. • 1590; bas lat. indolens → indolence 1 ♦ Vx Qui ne souffre pas (opposé à dolent). ♢ Vx Qui ne fait pas souffrir. ⇒ indolore. « la plaie creusée dans son flanc est mortelle, mais indolente » (Duhamel). ♢ Vx… …   Encyclopédie Universelle

  • indolent — indolent, ente (in do lan, lan t ) adj. 1°   Terme de médecine. Qui ne cause pas de douleur. •   M. Turgot est toujours affecté d une goutte indolente, héréditaire dans la famille.... on appelle cette goutte indolente, parce qu elle ne fait pas… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • indolent — INDOLÉNT, Ă, indolenţi, te, adj. Care este lipsit de energie; nepăsător, apatic; leneş, trândav. – Din fr. indolent, lat. indolens, ntis. Trimis de valeriu, 21.07.2003. Sursa: DEX 98  Indolent ≠ robust, viguros, vigoare, muncitor Trimis de… …   Dicționar Român

  • Indolent — In do*lent, a. [Pref. in not + L. dolens, entis, p. pr. of dolere to feel pain: cf. F. indolent. See {Dolorous}.] [1913 Webster] 1. Free from toil, pain, or trouble. [Obs.] [1913 Webster] 2. Indulging in ease; avoiding labor and exertion;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • indolent — Indolent, [indo]lente. adj. Insensible, paresseux, nonchalant. Il ne s émeut de rien, c est un homme indolent. il a l air indolent. Il est quelquefois subst. Je ne m estonne pas s il n a point fait de fortune, c est un indolent …   Dictionnaire de l'Académie française

  • indolent — [in′də lənt] adj. [< LL indolens < L in , not + dolens, prp. of dolere, to feel pain: see DOLEFUL] 1. disliking or avoiding work; idle; lazy 2. Med. a) causing little or no pain [an indolent cyst] b) slow to heal [an indolent ulcer] …   English World dictionary

  • indolent — (adj.) 1660s, painless, from L.L. indolentem (see INDOLENCE (Cf. indolence)). Sense of living easily is 1710, from Fr. indolent. Related: Indolently …   Etymology dictionary

  • Indolent — (v. lat.), 1) unempfindlich, gefühllos, gleichgültig; 2) träg, daher Indolenz; hat dieselbe ihren Grund in einem Übergewicht des kalt berechnenden Verstandes, so ist sie Gefühllosigkeit; erwecken jedoch gewisse Gegenstände, Vorgänge etc. keine… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Indolént — (lat.), lässig, schlaff, gleichgültig; Indolénz, Schlaffheit, Gleichgültigkeit …   Kleines Konversations-Lexikon

  • indolent — I adjective apathetic, cunctative, deses, dilatory, idle, ignavus, inactive, indifferent, indisposed to action, iners, lackadaisical, lacking vigor, laggard, languid, lax, lazy, leaden, lethargic, listless, loafing, motionless, negligent, otiose …   Law dictionary

  • indolent — indolent:1.⇨gleichgültig(1)–2.⇨träge …   Das Wörterbuch der Synonyme

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»